با سلام من یه پسر پنج ونیم ساله دارم که به شدت روحیه رقابتی داره تو همه موارد چه بازی چه غذا خوردن تو همه زمینه ها موضوعو به چشم مسابقه میبینه و میگه من باید اول بشم و اگه موفقم نشه عصبانی میشه گریه میکنه منو پدرشم اصلا رفتاری نمیکنیم که این اخلاق تقویت بشه ولی روز به روز بیشتر میشه این رفتارش واقعا نمیدونم باید چیکار کنم مخصوصا که امسالم باید بره پیش دبستانی مطمعنم براش مشکل پیش میاد

سلام. متشکریم که سوالتون را با ما در میان گذاشتید.
واقعیت این است که حس رقابت، در سن‌ 5 تا 6 سالگی کودکان به نقطه اوج می‌رسد و کودک در این سن خود را دائما با دیگران مقایسه می‌کند. بنابراین در این سن و سال، رقابت‌جویی، امری عادی است.
با وجود اینکه رقابت مفید است و باعث می شود کودک را به تلاش کردن و پیشرفت ترغیب نماید، اما گاهی این حس رقابت جویی از تعادل خارج می شود و کودک تنها بر برد و باخت تمرکز می کند که این امر  باعث می شود کودک نتواند از بازی و زندگی خود لذت ببرد. در این مواقع لازم است به عنوان والد آستین ها را بالا بزنید و وارد میدان شوید!
#اولین کاری که می توانید انجام دهید این است که تلاش ها و مهارت هایش را تشویق کنید بدون توجه به نتیجه. مثلا زمانی که تلاش می‌کند که  با سرعت بیشتری بدود به او بگویید: «چقدر خوب تلاش می کنی. چقدر مهارتت در دویدن زیاد شده».
اما هنگامی که از برد و باخت  صحبت می کند موضوع گفتگو را به جنبه دیگر بازی هدایت کنید. مثلا زمانی که از بردن در مسابقه دو با دوستش حرف میزند به او بگویید «اون زمان که داشتی می‌دویدی چقدر گام های بلند و پر قدرتی برمیداشتی».
#دوم اینکه سعی کنید با کودکانتان بازی ها را برای لذت بردن آن انجام دهید و امتیاز ها را نشمرید. مثلا بازی فوتبال دو نفره بدون شمردن گل ها.
#سعی کنید پس از بازی با فرزندتان، در مورد مراحل مختلف بازی و اتفاقات جالبی که حین بازی افتاده است صحبت کنید. همچنین قسمت هایی از بازی را که خیلی بهتون خوش گذشت، با هم مرور کنید. یادتان باشد اصلا در مورد نتیجه بازی صحبت نکنید.
#و نکته پایانی این که شاید لازم باشد کمی در رفتارهای خودمان دقیق شویم که ناخواسته چه پیامی ممکن است به فرزندمان بدهیم.
گاهی با گفتن جملات ساده او را وارد رقابت می کنیم. مثلا در مورد غذا خوردن میگوییم «ببینم کی زودتر میخوره؟ کی بشقابش رو زودتر تموم می‌کنه؟ آفرین به تو که زودتر خوردی».
 و یا مثلا اگر به مهمانی رفته ایم و خاطره آن مهمانی را با شور و شوق اینگونه تعریف می کنیم: «لباس من و پسرم از همه خوشگل تر بود و انگار توی مجلس می درخشیدیم» و یا
اگر کلاسی میرویم چنین با خوشحالی تعریف کنیم: «نمره من از همه بهتر شد و من خیلی خیلی خوشحالم»، در واقع ناخواسته این پیام را منتقل می کنیم که شادی و لذت تنها با برتر بودن از دیگران محقق می‌شود.
همچنین زمانی که بهترین نقاشی کودکان را قاب میگیریم و یا زمانی که موفقیتش را در مقایسه با سایرین تشویق کرده، جایزه می‌خریم و یا در مقابل دیگران از نتیجه کارش تعریف می کنیم، ناخواسته این پیام را به او میدهیم که «زمانی عشق و محبت من به تو بیشتر میشه که تو برنده باشی».

بنابراین صرف گفتن اینکه «اگر فقط تلاشت را برای انجام کاری کنی کافیه، بدون آنکه بهترین باشی»٬ مشکل حل نمی شود. گاهی ما  قلبا ترجیح می‌دهیم کودکانمان موفق شوند و در رقابت برنده باشند.  کودک خواسته قلبی ما را می فهمد و از رفتار ما به آن آگاه است. 
موفق باشید
دکتر زهرا ثابت
روانشناس و متخصص کودک و خانواده
و متخصص مشکلات اضطراب و وسواس