بهترین درمان اختلال وسواس چیست؟
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
- وسواس چیست؟
- تعریف وسواس
- انواع وسواس را بشناسیم
- علائم و نشانه‌های وسواس
- درمان وسواس چیست؟
- دارو درمانی برای وسواس
- کلینیک روانشناسی برای درمان وسواس
- نکات مهم برای درمان وسواس
قطعا بارها برای شما پیش آمده که بگویید فلان شخص در انجام کارهایش وسواسی است. یا این کار خاص را با وسواس خیلی زیاد انجام دادم. اما واقعا وسواس چیست و چه کسی در علم روانشناسی به‌عنوان فرد مبتلا به وسواس شناخته می‌شود؟
اغلب افراد وسواس را وسواس تمیزی می‌دانند و شخصی را که بیش از حد به تمیزی اهمیت می‌دهد، وسواسی می‌نامند. اما باید بدانید اختلال وسواس دایره گسترده‌تری را شامل می‌شود و انواع مختلفی دارد که برای هرکدام درمان اختلال وسواس جداگانه‌ای وجود دارد.
اختلال وسواس یکی از اختلالات مهم در روانشناسی است و اگر به درستی درمان نشود زندگی فرد را دچار آسیب‌های فراوان می‌کند و فرد از انجام اعمال روزمره خود عاجز می‌شود.
در ادامه این مقاله از وبلاگ افق سلامت با ما همراه باشید تا نشانه‌ها و انواع این اختلال را بررسی و راه‌های درمان اختلال وسواس را به شما معرفی کنیم.
وسواس چیست؟
برای اینکه بتوانید درمان اختلال وسواس را شروع کنید، در ابتدا باید به درستی بدانید اختلال وسواس چیست و چه نشانه‌ها و علائمی دارد تا بتوانید با تشخیص به موقع این اختلال اقدام کنید.
در علم روانشناسی به افکار مزاحمی که فرد را مضطرب و وادار به انجام اعمال ناخواسته می‌کند وسواس می‌گویند. در اختلال وسواس فرد به قدری تحت تاثیر افکار مزاحم قرار می‌گیرد که دچار اضطراب بسیار شدید می‌شود و رفتار و اعمالی را که عموما غیرمنطقی و ناخواسته است انجام می‌دهد. این رفتارها کمک می‌کنند که سطح استرس و اضطراب فرد کاهش یافته و از افکار مزاحم رهایی پیدا کند.
در اختلال وسواس عموما فرد می‌داند اعمالی که انجام می‌دهد غیرمنطقی است اما برای فرار از اضطراب و افکار ناراحت‌کننده، خود را ناچار به انجام آن می‌بیند و کنترلی روی رفتار خود ندارد.
اختلال وسواس ممکن است در هر شخصی فارغ از سن و جنسیت رخ دهد. البته درمواردی ممکن است ابتلا به اختلال وسواس به صورت ژنتیکی باشد و یا براساس یک حادثه و به مرور در فرد بروز کند.
باید توجه داشته باشید هرکسی در زندگی ممکن است دچار وسواس باشد مثلا شخصی که می‌گوید من در انتخاب لباس وسواس زیادی به خرج می‌دهم این به این معنی نیست که فرد دچار اختلال وسواس است باید بدانید اختلال وسواس دارای شدت بیشتری از فقط «اهمیت دادن» به یک کار است. اختلال وسواس زمانی رخ می‌دهد که افکار مزاحم زندگی فرد را دچار اختلال کنند و هرچه میزان این تاثیرگذاری در زندگی بیشتر باشد فرد به اختلال وسواس نزدیک‌تر است .
افرادی که دچار اختلال وسواس هستند ساعت‌های زیادی از روز خود را صرف انجام اموری می‌کنند که غیرمنطقی‌ست و لزومی ندارد. برای مثال، شخصی با وجود وسواس تمیزی یا شست‌وشو، بارها در طول یک روز حمام کرده و ساعت‌های طولانی را صرف شستن دست‌های خود می‌کند. این اعمال تکرارشونده، تا جایی ادامه پیدا می‌کنند که زندگی روزمره و عادی فرد را دچار اختلال می‌کنند و یا حتی گاهی بیماری‌های جسمی هم همراه با آن‌ها بروز می‌کنند.
بنابراین فرد باید برای درمان اختلال وسواس به روانشناس مراجعه کند تا پس از تشخیص دقیق، بتواند با راهکارهایی که روانشناس وسواس ارائه می‌دهد هر چه سریع‌تر درمان اختلال وسواس را آغاز کند.
تعریف وسواس چیست؟
وسواس در حقیقت به افکار و تصاویر ناخوشایند ذهنی گفته می‌شود که به صورت مداوم در ذهن فرد تکرار می‌شود و او را وادار می‌کند که به این افکار توجه کند تا از اضطراب و ترس آن را کاهش دهد.
فردی که به اختلال وسواس مبتلاست، کاملا نسبت به غیرمنطقی بودن رفتار خود آگاه است. اما، توانایی جلوگیری از آن یا کنترل افکار و رفتارهای خودش را ندارد.
انواع وسواس را بشناسیم
برخلاف تصور عموم که اختلال وسواس را برابر با وسواس تمیزی می‌دانند، باید بدانید اختلال وسواس انواع مختلفی دارد و وسواس تمیزی تنها یکی از انواع مختلف وسواس است.
درمان اختلال وسواس نیز توسط روانشناس بستگی به نوع و شدت اختلال دارد.
اختلال وسواس به دو دسته کلی وسواس عملی و وسواس فکری تقسیم می‌شود که هردو مورد باعث می‌شوند فرد ساعت‌هایی زیادی را صرف انجام امور بیهوده و غیر منطقی کند. وسواس در برخی از افراد آنقدر شدید است که به ازدست‌دادن شغل و یا دوری از اجتماع منجر می‌شود.
وسواس عملی با انجام مکرر و وسواس‌گونه رفتارهای غیرمنطقی همراه است. درصورتی که وسواس عملی اغلب با ترس‌های ذهنی مانند ترس از آسیب زدن و یا ترس از انجام رفتارهای غلط همراه است.
در ادامه به برخی از نمونه‌های وسواس های فکری و عملی اشاره می‌کنیم:
وسواس عملی
- شستن مداوم دست‌ها و یا بدن
- شمارش اشیاء
- چک کردن مداوم وسایل مانند بررسی چندباره قفل شدن در
- چینش بیش از حد و نظم دادن به وسایل
- خوردن غذا به ترتیب خاص و...
وسواس فکری
- ترس از آسیب زدن به دیگران
- وسواس جنسی و افکار ممنوعه
- وسواس کمال گرایی
- ترس از کفر گفتن و وسواس مذهبی و...
علائم و نشانه‌های وسواس
اختلال وسواس فکری و عملی دارای نشانه‌ها و علائمی هستند که فرد باید در صورت بروز این علائم برای تشخیص و درمان اختلال وسواس به روانشناس مراجعه کند. البته باید توجه داشت میزان و شدت هریک از این علائم، بسته به نوع و شدت اختلال وسواس متفاوت است. درنتیجه پروتکل درمان اختلال وسواس هم در افراد بنابر تشخیص روانشناس، متفاوت خواهد بود.
اگر شما هم حس می‌کنید ممکن است به اختلال وسواس مبتلا باشید بهتر از علائم و نشانه‌های این اختلال را به خوبی بشناسید و سپس در صورت لزوم با مراجعه به روانشناس برای درمان اختلال وسواس اقدام کنید.
در ادامه به برخی از نشانه‌ها و علائم وسواس اشاره می‌کنیم:
اضطراب
یکی از علائم اصلی وسواس اضطراب شدید است که این اضطراب همواره روح فرد را آزار می‌دهد و فرد حاضر است هرکاری انجام دهد تا این اضطراب پایان یابد. در واقع افکار و رفتارهای وسواس‌گونه در پی جبران اضطراب درونی فرد ایجاد می‌شوند و با انجام آن‌ها تلاش می‌شود که اضطراب و استرس کاهش یابد.
شک و تردید مداوم
افراد وسواسی عموما دچار ابهام و شک و تردید فراوان در انجام امور هستند و در انجام ساده‌ترین امور نیز دچار تردید می‌شوند. آن‌ها عموما از چیزی اطمینان کامل ندارند و در یک احساس دو دلی به‌سر می‌برند.
افکار مزاحم و آزار دهنده
افکار مزاحم و آزار دهنده فرد را وادار به انجام اعمال ناخودآگاهی می‌کند که عموما غیر منطقی ایست . این افکار مزاحم ممکن است تصاویر خشن و یا ممنوعه‌ای باشد که فرد از آن هراس دارد و با فکر به آن دچار اضطراب می‌شود.
نگرانی بیش از حد درباره آلودگی و بیمارشدن
یکی از نشانه‌های فرد وسواسی نگرانی بیش از حد درباره ابتلا به بیماری‌های مختلف است. تاجایی‌که اگر فرد با وسیله یا مکان آلوده‌ای تماس پیدا کند، مدت طولانی نگران ابتلا به بیمارهای خطرناک است. درحالی‌که شاید اصلا منشا بروز آن‌ها تماس با جسم آلوده نباشد.
وارسی مداوم
یکی از علائم دیگر وسواس، وارسی مداوم اشیا است. برای مثال فرد بارها چک می‌کند که در کاملا قفل شده باشد و یا بارها بسته بودن شیر گاز و آب را بررسی می‌کند.
شستشوی مداوم و طولانی
افرادی که دچار وسواس تمیزی هستند در طول روز بارها دست‌ها و بدن خود را می‌شویند و حتی ممکن است بخاطر مصرف زیاد مواد شوینده به بیماری‌های پوستی دچار شوند. این کار اغلب ساعت‌های طولانی از زمان فرد را تلف می‌کند.
انجام مکرر کارهای معمول روزانه
افراد وسواسی اغلب کارهای ساده و معمول روزانه را بارها تکرار می‌کنند تا مطمئن شوند به درستی انجام شده باشد.
اگر با خواندن علائم اختلال وسواس احساس می‌کنید شما هم ممکن است دچار اختلال وسواس فکری یا عملی باشید میتوانید با مراجعه به کلینیک افق سلامت در دو شعبه فرمانیه و صادقیه از جلسات روانشناسی درمان اختلال وسواس بهره بگیرید و یا به صورت آنلاین و با مراجعه به سایت افق سلامت جهت رزرو نوبت از روانشناسان مرکز اقدام کنید.
درمان وسواس
پس از آنکه اختلال وسواس فکری یا عملی در فرد تشخیص داده می‌شود باید درمان اختلال وسواس به سرعت آغاز شود. درمان اختلال وسواس به دو صورت روان درمانی و دارو درمانی صورت می‌گیرد این دو راهکار، درحال‌حاضر بهترین درمان اختلال وسواس است.
در جلسات ابتدایی روانشناسی برای درمان اختلال وسواس علائم وسواس فکری و عملی در فرد بررسی می‌شود و روانشناس براساس این علائم شیوه درمان اختلال وسواس را انتخاب می‌کند.
در درمان اختلال وسواس به روش روان درمانی روانشناس یا درمانگر از شیوه افزایش مواجهه با ترس و وسواس استفاده می‌کند. یعنی شرایطی را ایجاد می‌کند که فرد در موقعیت وسواس قرار می‌گیرد و با ترس خود مواجه می‌شود در این روش روانشناس به فرد تمرین‌هایی می‌دهد تا از اضطراب خود بکاهد و از انجام رفتارهای اجباری خودداری کند.
یکی از نکات مهم و قابل توجه در در روان درمانی اختلال وسواس میزان همکاری فرد است. زیرا همراهی و انجام تمرین‌ها از سوی او اساس اصلی این شیوه درمانی است و می‌تواند تاثیر آن را چند برابر کند..
بنابراین لزوم انجام درمان‌ها باید به‌خوبی برای فرد شرح داده شود تا فرد به صورت منطقی برای همراهی روانشناس، جهتدرمان اختلال وسواس اقدام کند.
ممکن است براساس تشخیص روانشناس هر دوشیوه روان درمانی و دارودرمانی به صورت موازی دنبال شوند تا بهترین نتیجه از درمان حاصل شود.
دارو درمانی برای وسواس
در صورتی که در فرآیند درمان اختلال وسواس روانشناس تشخیص دهد فرد نیاز به دارو درمانی دارد، او را به روانپزشک ارجاع می‌دهد تا برای ادامه درمان اختلال وسواس از دارو نیز بهره بگیرد. دارو درمانی به فرد کمک می‌کند فرآیند درمان اختلال وسواس را بهتر پیش ببرد.
برای دارو درمانی در اختلال وسواس اغلب از داروهای ضدافسردگی نیز استفاده می‌شود. برخی از داروهایی که در درمان اختلال وسواس استفاده می‌شود داروهایی از جمله فلوکستین، سیتالوپرام، سرترالین، (زولفت، آسنترا)، فلووکسامین (لووکس) ، کلومیپرامین و.. است.
داروهای ضد افسردگی که در درمان اختلال وسواس استفاده می‌شوند در کاهش اضطراب و انجام اعمال اجباری موثر هستند. حتی اگر فرد دچار افسردگی نباشد این داروها به تنهایی و یا به کمک روان درمانی می‌توانند بسیار موثر باشند و فرد را در فرآیند درمان یاری کنند.
البته باید توجه داشت داروهای درمان اختلال وسواس باید با نظر و تشخیص روانپزشک تجویز و مصرف شوند.
کلینیک روانشناسی برای درمان وسواس
کلینیک‌های روانشناسی به شما این امکان را می‌دهند تا با طی کردن جلسات روانشناسی برای درمان اختلال وسواس اقدام کنید. این درمان می‌تواند شامل روان درمانی توسط روانشناس یا دارو درمانی تحت نظر روانپزشک باشد و یا به صورت موازی با صلاح دید روانشناس پیش برود.
با توجه به آنچه در این مقاله از وبلاگ افق سلامت برای شما ذکر کردیم اگر به دنبال بهترین کلینیک روانشناسی برای درمان وسواس هستید باید بدانید همکاران ما در کلینیک افق سلامت آماده همراهی شما در درمان اختلال وسواس هستند. شما میتوانید با مراجعه به سایت افق سلامت جهت رزرو نوبت از روانشناس برای درمان وسواس اقدام کنید.
نکات مهم برای درمان وسواس
یکی از نکات مهم در درمان اختلال وسواس همراهی بیمار با روانشناس است. به همین دلیل در جلسات ابتدایی فرد باید به طور منطقی قانع شود که چرا نیاز به درمان و انجام تمرین دارد. زیرا انگیزه فرد در مسیر درمان کمک زیادی به فرآیند درمان اختلال وسواس می‌کند.
درمان اختلال وسواس با توجه به شدت و نوع علائم متفاوت است و انتخاب شیوه درمان باید توسط روانشناس و پس از بررسی‌های لازم صورت بگیرد.
همراهی اعضای خانواده و دوستان فردی که به وسواس مبتلاست، در این مسیر بسیار اهمیت دارد. بنابراین باید شیوه صحیح برخورد با فرد را بدانند و از سرزنش یا افزایش میزان اضطراب او خودداری کنند.
اعضای خانواده و اطرافیان فرد بیمار توجه داشته باشند که فرد دچار اختلال وسواس نمی‌خواهد مشکل‌زا باشد و انجام برخی از رفتارها ممکن است از کنترل او خارج باشد. اطرافیان باید فرد را در انجام فرآیند درمان تشویق و به جای سرزنش به او دلگرمی بدهند.
یکی از نکات مهم در درمان اختلال وسواس این است که فرد به چک کردن و بررسی‌های مداوم نه بگوید و با انجام تمرین‌ها بتواند تعداد انجام این بررسی‌های مداوم را کاهش بدهد.
فرد مبتلا باید تا جایی که می‌تواند اطلاعات خود را درباره اختلال وسواس افزایش بدهد تا با افزایش آگاهی خود بتواند به صورت علمی و منطقی با وسواس خود مبارزه کند و در درمان اختلال وسواس موفق عمل کند.
باید به این نکته توجه داشته باشید که درمان اختلال وسواس اغلب به کندی پیش می‌رود و نیازمند صرف وقت و صبوری و ادامه مداوم جلسات درمان است. بنابراین نباید توقع داشت با چند جلسه روانشناسی اختلال وسواس در فرد به کلی درمان شود و فرد به سرعت به زندگی عادی و روزمره خود بازگردد.
سخن آخر
اختلال وسواس مانند بسیاری از اختلالات روانشناسی دیگر، نظم زندگی فرد را دچار اختلال جدی کند. بنابراین بهتر است با مشاهده علائم آزاردهنده وسواس، به دنبال درمان آن باشید. این کار را با مراجعه به روانشناس یا کلینیک مشاوره و روانشناسی تخصصی انجام دهید.
کلینیک مشاوره و روانشناسی افق سلامت از ابتدا تا انتهای مسیر سلامتی همراه با شماست.
