مهم‌ترین نکات تغذیه در کودکان بیش فعال
سرفصل‌های این مقاله:
تغذیه و خوراکی برای کودکان بیش فعال
کودکان بیش فعال به چه مواد غذایی بیشتر نیاز دارند؟
چه غذاهایی برای کودکان بیش فعال مضر است؟
بهترین درمان بیش فعالی در کودکان
بهترین مرکز درمان بیش فعالی در کودکان
قطعا تابه‌حال با کودکان برخورد داشته‌اید. هر کودکی با سطح فعالیت خاصی دیده می‌شود و نوع برقراری ارتباط، رفتارها و واکنش آن‌ها نیز به مسائل و اتفاقات متفاوت است. برخی کودکان میزان شیطنت و جنب‌وجوش بیشتری دارند و برخی دیگر آرام‌تر هستند.
در واقع می‌توان گفت فعالیت و شیطنت برای کودکان، نشانه سلامت و رشد طبیعی است. اما در مواردی آنقدر این فعالیت‌ها و جنب‌وجوش‌ها زیاد می‌شوند که از حالت طبیعی بیرون می‌روند و کودکانی را می‌بینید که دست از انجام کار برنمی‌دارند و بی‌وقفه کاری را تکرار می‌کنند و در یک کلام آرام نمی‌گیرند.
این سطح فعالیت در بسیاری از موارد آزاردهنده می‌شود و زندگی طبیعی کودک و والدین او را مختل می‌کند. در علم روانشناسی و روانپزشکی، این حالت از سطح فعالیت در کودک را بیش فعالی یا ADHD می‌نامند.
در این مطلب از وبلاگ افق سلامت قصد داریم درباره بیش فعالی و علائم و نشانه‌های آن و همچنین تغذیه در کودکان بیش فعال صحبت کنیم.
اگر دوست دارید درباره این موضوع بیشتر بدانید، در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
بیش فعالی چیست؟
شاید به درستی ندانید که بیش فعالی چیست و ADHD چه ویژگی‌هایی دارد. بنابراین بهتر است پیش از آنکه درباره تغذیه در کودکان بیش فعال صحبت کنیم بیش فعالی را بشناسیم.
بیش فعالی یا نقص توجه و تمرکز (ADHD) نوعی اختلال رشد عصبی است که در برخی از کودکان و بزرگسالان وجود دارد و آن‌ها را وادار به فعالیت غیرطبیعی و زیاد می‌کند. به زبان ساده فردی که بیش از اندازه فعالیت‌های تکانشی و در کنار آن تمرکز و توجه بسیار اندکی دارد، به عنوان یک فرد بیش فعال شناخته می‌شود.
برقراری ارتباط با کودکان بیش فعال و مدیریت رفتارهای آن‌ها برای والدین و اطرافیان بسیار چالش‌برانگیز است. بنابراین بهتر است راه‌های برخورد با کودک بیش فعال و نحوه مراقب و تغذیه در کودکان بیش فعال را بدانید.
نشانه های کودکان بیش فعال
بیش فعالی مانند بسیاری از اختلالات روانشناختی دیگر با علائم و نشانه‌های خاصی همراه است. از جمله علائم کودک بیش فعال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
انرژی فزاینده
انرژی کودکان بیش فعال به شدت زیاد است و گاهی احساس می‌کنید که هیچگاه از انجام کارها و فعالیت‌ها هرگز خسته نمی‌شوند. این انرژی بالا به صورت انجام فعالیت‌ها، کارها و ... تخلیه می‌شود که در بسیاری از موارد برای کودک، والد و اطرافیان او مشکل‌ساز است.
این کودکان دائما در حال حرکت، دست زدن به وسایل، صحبت کردن و سوال پرسیدن هستند!
آن‌ها همیشه بی‌قراری را تجربه می‌کنند و از صبر کردن برای رسیدن به چیزی که می‌خواهند بیزارند. آن‌ها برای منتظر ماندن در صف و ... مشکل دارند، پیش از اتمام سوالات جواب‌های خود را سریع و پشت هم بیان می‌کنند و در مواردی که از آن‌ها انتظار می‌رود در جای خود بنشینند، می‌ایستند، می‌چرخند یا حرکت می‌کنند.
نقص توجه و عدم تمرکز
از دیگر نشانه های کودکان بیش فعال می‌توان به نقص توجه و عدم تمرکز اشاره کرد. این کودکان به سختی تمرکز خود را روی یک موضوع می‌گذارند و اغلب کارهای خود را ناتمام رها می‌کنند و به سمت فعالیت‌های دیگر می‌روند.
تمرکز سازمان‌یافته، یاد گرفتن یک مهارت جدید و آموزش دیدن در هر زمینه‌ای برای آن‌ها دشوار است. این کودکان در انجام تکالیف مدرسه بسیار مشکل دارند و این اتفاق یک چالش مهم برای سن مدرسه آن‌هاست.
اگر به تکالیف مدرسه آن‌ها نگاه کنید، حجمی از خط خوردگی، غلط‌های از سر بی‌دقتی و ... را می‌بینید که در نتیجه نقص توجه و تمرکز در آن‌ها رخ می‌دهد.
تغییرات احساسی
تغییرات احساسی سریع در کودکان بیش فعال، بسیار زیاد دیده می‌شود. بنابراین می‌توانید در موارد زیادی آن‌ها را ببینید که به راحتی و سادگی، عصبانی، ناراحت و پریشان می‌شوند.
بروز رفتارهای هیجانی و ناگهانی هم از دیگر علائم کودک بیش فعال است که یکی از آن‌ها انجام پرخاشگری با دیگران و برای موضوعات ساده است. بنابراین می‌توان گفت پرخاشگری در کودکان بیش فعال یک رفتار شایع است.
تغذیه و خوراکی برای کودکان بیش فعال
تغذیه در کودکان بیش فعال موضوع بسیار مهمی است که باید نسبت به آن حساس بود و توجه زیادی به آن کرد. علومی که به تغذیه می‌پردازند همچنان جدید و نو پا هستند و راه طولانی را پیش رو دارند. اما در این مسئله که برخی از خوراکی‌ها و نوع تغذیه فرد بر خلق‌وخو و رفتار او تاثیر می‌گذارد هیچ شکی نیست.
برای مثال مصرف کافئین میزان هوشیاری را افرازش می‌دهد، مصرف شکلات خلق‌وخو را تغیی می‌دهد و الکل می‌تواند رفتارهای متفاوتی را در یک فرد به وجود آورد.
به همین دلیل آگاهی از میزان تاثیرگذاری غذا و خوراکی‌ها در رفتار کودکان و بزرگسالان بسیار مهم است.
باید این نکته را به یاد داشته باشید که تغییر در رژیم غذایی باعث از بین رفتن و درمان بیش فعالی نمی‌شود اما به شکل موثری می‌تواند در کاهش رفتارهای تکانشی موثر باشد.
کودکان بیش فعال به چه مواد غذایی بیشتر نیاز دارند؟
برای پاسخ دادن به این سوال می‌توان به سراغ انواع غذاها و خوراکی‌هایی رفت که تا حدودی رفتارها را کنترل کرده و یا آن‌ها را تعدیل می‌کند. از جمله مهم‌ترین مواد غذایی مورد نیاز برای تغذیه در کودکان بیش فعال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
پروتئین
یکی از مهم‌ترین نیازها برای تغذیه در کودکان بیش فعال پروتئین است. این ماده غذایی مفید می‌تواند عضله‌سازی و تقویت بافت‌های بدن را انجام دهد و برای تقویت جسمانی مفید باشد. تلاش کنید که پروتئین را به جای مصرف گوشت زیاد، از طریق لوبیا قرمز و انواع مغزهای طبیعی تامین کنید.
چربی‌های مفید
چربی‌های مفید و سالم نیز از دیگر موارد مهم برای تغذیه در کودکان بیش فعال است. این چربی‌ها شامل امگا3 و ... می‌شود که برای کودک بسیار مفید است. انواع ماهی سالمون، قزل‌آلا، تخم کتان، گردو، زیتون، دانه‌ها و مغزها و ... منابع بسیار غنی از چربی‌های مفید هستند.
کلسیم
کلسیم هم از دیگر منابع بسیار مهم و مفید در کودکان و به‌ویژه کودکان بیش فعال است که می‌تواند از نظر رشدی آن‌ها را در مسیر درستی قرار دهد.
چه غذاهایی برای کودکان بیش فعال مضر است؟
غذاها و خوراکی‌های زیادی وجود دارند که کودکان بیش فعال باید از مصرف آن‌ها پرهیز کنند. اگرچه به هیچ عنوان نمی‌توان ادعا کرد که تغذیه در کودکان بیش فعال علت بروز این اختلال در آن‌هاست، اما با حذف برخی غذاها می‌توان خلق‌وخو را در آن‌ها کنترل کرد. از جمله غذاهای مضر برای کودکان بیش فعال باید به موارد زیر اشاره کرد:
قندها
قندها از مضرترین خوراکی‌ها و تغذیه در کودکان بیش فعال است. بسیاری از خوراکی‌ها مانند آبمیوه‌های آماده، شکلات و شیرینی‌ها و ... که حاوی مقادیر بسیار زیادی قند هستن برای همه کودکان و به‌ویژه کودکان بیش فعال بسیار مضر هستند.
شکلا‌ت‌ها و دیگر مواد غذایی موجب افزایش سطح انرژی می‌شوند و همین مسئله در کودکان بیش فعال آن‌ها را از کنترل خارج می‌کند.
اگر کودک شما به نوشیدنی‌های شیرین و ... علاقه زیادی دارد، می‌توانید از میوه‌ها برای اون یک نوشیدنی بدون قند و مواد نگهدارنده تهیه کنید.
محصولات لبنی
اگرچه محصولات لبنی برای هر فردی مفید و مقدار معینی از آن ضروری است، اما استفاده از برخی محصولات لبنی در کودکان بیش فعال و به خصوص مصرف ماست، پریشانی‌های روانی و رفتاری خاصی را به دنبال دارد.
بهتر است مصرف این مواد غذایی را کاهش دهید و به جای شیر حیوانی از شیر سویا برای این کودکان استفاده کنید.
غذاهای سرخ کردنی
برای تغذیه در کودکان بیش فعال باید به قطع مصرف غذاهای سرخ کردنی نیز توجه کنید. غذاهای سرخ کردنی حجم زیادی از کالری غیر مفید و در اصطلاح تهی را به بدن وارد می‌کنند و برای اینکودکان بسیار مضر هستند.
رنگ خوراکی غذا
شاید کمی عجیب باشد، اما رنگ غذاها میزان فعالیت در افراد را به شدت بالا می‌برد و این مورد برای کودکانی با اختلال بیش فعالی بسیار مهم است. پفک و اسنک، انواع پاستیل و خوراکی‌های رنگ‌دار و فست‌فودها و ... این ویژگی را در خود دارند.
بستنی
کازئین یا پروتئین مخصوص شیر، یکی از مهم‌ترین موادی است که برای تغذیه در کودکان بیش فعال باید به آن توجه کرد. وجود این ماده در بستنی می‌تواند میزان رفتارهای بیش فعالانه را به شدت بالا ببرد. بنابراین باید از مصرف بستنی در این کودکان جلوگیری کرد.
نوشیدنی‌های انرژی‌زا
کودکان و نوجوانان بیش فعال به طور طبیعی انرژی بالایی دارند. مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا میزان این انرژی و فعالیت را به شدت افزایش داده و مشکلات رفتاری آن‌ها را شدت می‌بخشند.
علت بیش فعال شدن کودکان چیست؟
اگرچه بیش فعالی از جمله اختلالات شایع در میان کودکان است اما دانشمندان تا کنون یک علت دقیق و قطعی را برای آن مطرح نکرده‌اند.
مطالعات نشان داده است که عوامل عصبی و ژنتیکی در بروز این اختلال نقش دارند و باعث بروز آن می‌شوند.
برخی معتقدند که کاهش دوپامین از جمله علت‌هایی است که بیش فعالی منجر می‌شود. این ماده یک انتقال دهنده عصبی است که در ایجاد پاسخ‌های عصبی نقش زیادی دارد.
از طرف دیگر بعضی از افراد بر این باورند که علت بیش فعالی کودکان کم بودن میزان ماده خاکستری مغز است.
این ماده بخشی از مغز است که در گفتار، عملکرد عضلات، خودکنترلی و تصمیم‌گیری نقش مهمی را ایفا می‌کند.
بهترین درمان بیش فعالی در کودکان
بیش فعالی اختلالی است که باید درمان شود. اگرچه نمی‌توان ادعا کرد که این اختلال به طور کامل قابل درمان است، اما راهکارهای بسیار مفیدی برای آن وجود دارد که می‌تواند در کاهش علائم و نشانه های بیش فعالی مفید باشد.
مهم‌ترین راه درمان بیش فعالی در کودکان روان درمانی و مداخلات درمان روان است. برای این کار بهتر است در ابتدا بهترین کلینیک و درمانگران کودک را بشناسید.
در موارد بسیاری پس از روان درمانی و تشخیص اختلال بیش فعالی توسط متخصص، ضرورت دارو درمانی نیز احساس می‌شود. تشخیص و تجویز دارو فقط توسط روانپزشک متخصص انجام می‌گیرد و باید به این نکته توجه داشته باشید که به هیچ عنوان اقدام به مصرف خودسرانه دارو برای کودک نکنید.
بهترین مرکز درمان بیش فعالی در کودکان
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها برای درمان کودکان بیش فعال پیدا کردن کلینیک معتبر و درمانگر متخصص و مورد اعتماد است. برای این کار می‌بایست مراکز روانشناسی و درمانگران متخصصی را انتخاب کنید که نام و نشانی معتبری دارند و بررسی پیشینه و سوابق کاری و تحصیلی آن‌ها امکان‌پذیر است.
کلینیک مشاوره و روانشناسی افق سلامت با دارا بودن بهترین درمانگران در زمینه‌های گوناگون آماده ارائه خدمات به شماست. با ورود به سایت رسمی افق سلامت، این امکان را دارید که با درمانگران، رزومه کاری و تحصیلی و همچنین حوزه تخصصی فعالیتشان آشنا شوید.
برای درمان بیش فعالی کودکان همین حالا وارد سایت افق سلامت شوید و خدمات مورد نیاز خودتان را انتخاب کنید.
سخن آخر
بیش فعالی یکی از اختلالات شایع در کودکان است که می‌بایست به درستی کنترل شود. در این میان توجه به تغذیه در کودکان بیش فعال اهمیت بسیاری دارد و باید با حساسیت روی این موضوع با آن برخورد کرد.
برای آنکه این اختلال را کنترل کنید و علائم آن را به حداقل برسانید، حتما به یک درمانگر متخصص در این زمینه مراجعه کنید.
لینک کوتاه:
